امام (ره) در پنجم آذرماه سال 1358، فرمان تشکیل "بسیج مستضعفان" را صادر کرد . با این اقدام به موقع و هوشمندانه، مردم و توده های انقلابی ، برای مقابله با تهدیدات داخلی و خارجی، بسیج شدند

سنگ اندازی نیروهای ضد انقلاب از یک سو و تهدیدهای مکرر نیروهای غربی ازسوی دیگر، سال 1358 شمسی را به یکی از پرمخاطره ترین سال های پس از تولد انقلاب مبدل کرد.

 پس از تسخیر سفارت امریکا که امام خمینی، این واقعه را انقلابی بزرگتر از انقلاب اول نامید، موج تهدیدهای امریکا نیز سیر صعودی گرفت و آزادی  جاسوسان دربند، بهانه ای شد تا گستاخی های امریکا مبنی برحمله نظامی به ایران قوت بگیرد.

برخی از مهره های سوخته رژیم پهلوی نیز که با خوش شانسی از آتش خشم انقلاب مردم ایران رسته بودند، هر از چندگاه در گوشه و کنار کشور دست به عملیات پراتیکی غیرمنظم می زدند و در حسرت تاج و تخت از دست رفته، آرامش انقلاب نوین را مختل می کردند.

درچنین شرایط خطیری، امام خمینی در همین سال با صدور فرمان تشکیل ارتش 20 میلیونی، رعب و وحشتی تازه بر دل کینه توزان جمهوری اسلامی برپا کرد.

امام در تاریخ پنجم آذرماه سال 1358، فرمان تشکیل "بسیج مستضعفان" را صادر کرد و در واقع با این اقدام به موقع و هوشمندانه، مردم و توده های انقلابی را برای مقابله با تهدیدات داخلی و خارجی، بسیج کرد.

"همه جا باید اینطور بشود که یک مملکتی بعد از چندسالی که بیست میلیون جوان دارد، بیست میلیون تنفگدار داشته باشد، بیست میلیون ارتش داشته باشد و یک چنین مملکتی آسیب پذیر نیست."

امام خمینی ضمن ابراز این فرمایشات در تاریخ چهارم آذرماه همان سال تاکید کردند که جوانان باید علاوه بر مجهز شدن به "جهاز دینی و ایمانی" به جهازهای "مادی و سلاحی" هم مجهز باشد.

پس از ایراد این سخنان روشنگرانه، بسیج مستضعفان به عنوان نیرویی برخاسته از دل توده های مردم، به طور رسمی وارد فضای اجتماعی، سیاسی و نظامی ایران شد.

 هنوزیک سال از تشکیل نیروی مردمی بسیج نگذشته بود که دور اندیشی امام با وضوحی تمام، خود را نمایان ساخت. پس از حمله نظامی عراق به خاک ایران، همین بسیج مردمی به مقابله با متجاوزان برخاست و فوج فوج از شهروندان معمولی به عضویت بسیج درآمدند.

پس از چند ماه از شعله ور شدن آتش جنگ تحمیلی، بلافاصله نیروهای مردمی بسیج با همکاری مستمر ارتش جمهوری اسلامی ایران به نبرد با اشغالگران پرداختند و تنها در یکی از زیباترین و منسجم ترین حرکات مردمی بسیج، بیش از صد هزار نفر از نیروهای بسیجی، تحت عنوان "سپاه محمد" به جبهه های جنگ حق علیه باطل اعزام شدند.

شکی نیست که حضور خالصانه  بسیج در جنگ ایران و عراق، یکی از عمده وزنه هایی بود که تمام نقشه ها و تاکتیک های جنگی عراق و هم پیمانان متعددش را بر هم می زد.

 آیت الله خامنه ای، ‌رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز در خصوص اهمیت جایگاه نیروهای بسیج در نبرد نظامی ایران و عراق، ‌سخن مشهوری دارند که به وضوح جایگاه شاخص بسیج رادر تاریخ انقلاب اسلامی تببین می کند.

" مطمئن باشید اگر حضور بسیج در هشت سال دفاع مقدس نبود، سرنوشت کشور چیز دیگری بود و دشمن مسلط می شد."

در حقیقت، حضور پرشمار نیروهای بسیجی که از دل کوچه ها و خیابان های ایران برخاسته بودند، این پیغام واضح را به دشمنان غربی ساطع می کرد که این جنگ، تنها نبرد بین  دو ارتش نظامی نیست؛ ‌بلکه  جنگی است میان ارتش عراق با تمام مردم ایران!

اگربه آمار شهدای بسیجی در جنگ تحمیلی هم نظری اجمالی بیندازیم، به حقایق بسیار قابل تاملی دست خواهیم یافت که تاثیر سترگ نیروی معنوی بسیج را بیش از پیش، غیرقابل کتمان می کند.

شکی نیست که حضور خالصانه  بسیج در جنگ ایران و عراق، یکی از عمده وزنه هایی بود که تمام نقشه ها و تاکتیک های جنگی عراق و هم پیمانان متعددش را بر هم می زد.از بین بیش از 213 هزار شهید جنگ تحمیلی، بالغ بر 54 هزار شهید از نیروهای ارتش و نیروی انتظامی بودند و سایر شهدا از نیروهای بسیجی و غیر نظامیان داوطلبی بودند که جانشان را برای حفظ  خاک ایران  فدا کردند.

امام خمینی پس از گذشت 9 سال از فرمان تاریخی خود مبنی بر ضرورت تشکیل بسیج همگانی، در آخرین پیام خود نیز از خدمات ارزنده بسیج تقدیر کردند و حتی خود را یک بسیجی خطاب کردند.

"بسیج لشکر مخلص خداست که دفتر تشکل آن را همه مجاهدان از اولین تا آخرین امضا نموده‏اند. من همواره به خلوص و صفاى بسیجیان غبطه مى‏خورم و از خدا مى‏خواهم تا با بسیجیانم محشور گرداند، چرا که در این دنیا افتخارم این است که خود بسیجى‏ام."

گرچه پس از پایان جنگ هشت ساله، کارویژه بسیج از بعد نظامی خود  فاصله گرفت اما فعالیت های این نیروی خودجوش در ابعاد فرهنگی و اجتماعی به حیات خود ادامه داد.‌‌‌

سردار محمد رضا نقدی، ‌فرمانده نیروی مقاومت بسیج در خصوص ماموریت فعلی نیروی مقاومت بسیج عنوان کرد: رهبر معظم انقلاب، شعار دهه چهارم انقلاب را پیشرفت و عدالت بیان فرمودند و بسیج نیز برای پیشرفت، محور سازندگی و جهاد علمی و برای تحقق عدالت، تهذیب و خدمت به مردم را در نظر گرفته است.

نیروی مقاومت بسیج که به گفته رئیس کمیسون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، باید به مرز 30 میلیون بسیجی برسد، امروزه در بسیاری از نقاط کشور حضور فعال دارد. به طوری که تنها در پایتخت ایران بیش از چهار هزار پایگاه بسیج در محلات تهران مستقر هستند.

تشکیل کلاس های آموزشی مختلف برای نوجوانان و جوانان، برپایی اردوهای سیاحتی و زیارتی، برگزاری نشست های سیاسی، فعالیت های عام المنفعه پزشکی و حضور در فعالیت های اجتماعی و فرهنگی همچون تولید فیلم و کتاب، رویکرد غالب این سال های بسیج در عرصه های مختلف بوده است.

رویکردی که در طی سال های اخیر نشان داده است نیروی مقاومت بسیج به روشنی می داند که دیگر عصر جنگ نرم و ستیز اذهان، جایگزین جنگ های سخت و چریکی شده است.